مهاجرت نخبگان در ایران

استفاده از برآیند یافته‏‌‌های پژوهش‏‌‌های مختلف، جمع آوری یافته‏‌‌های پژوهشی از مطالعات منفرد و پراکنده به منظور ترکیب و یکپارچه سازی یافته‏‌‌های آن جهت استفاده علمی و کاربردی در راستای برنامه ریزی، از مهم‌ترین دلایل اهمیت مرور سیستماتیک حاضر است.
در این مطالعه که با روش مرور سیستماتیک انجام شده، اطلاعات توصیفی مفیدی پیرامون ابعاد روش شناختی و محتوایی پژوهش‏‌‌های انجام گرفته در زمینه مهاجرت نخبگان در ایران ارایه شده است.
طبق آمار اریه شده از سوی سازمان ملل، در بین ۷۲ کشور در حال توسعه در جهان، ایران رتبه سوم فرار مغزها را با توجه به جمعیت خود دارا است.
عوامل اجتماعی بر مبنای سه متغیر اصلی سبک زندگی، طبقه اجتماعی و ساخت اجتماعی مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و رگرسیون و برای آزمون فرضیات از رگرسیون لجستیک استفاده شده است.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بین طبقه اجتماعی و مهاجرت رابطه معناداری وجود ندارد، رابطه بین سبک زندگی ایرانی و مهاجرت معکوس بوده و بین ساخت اجتماعی ایران و مهاجرت نخبگان رابطه مستقیمی وجود دارد.
موضوع خروج نخبگان و نیروهای متخصص از کشور به‌عنوان یک پدیده اجتماعی که محصول عوامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه ایران مطرح است، بر فرآیندهای رشد و توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اثرات زیانباری بر جای گذشته است.
با توجه به اینکه به گواهی آمارها، سالانه ۵ میلیون دلار از سرمایه کشور به ازای خروج هر نخبه از کشور از دست می‌رود، دستیابی به انگیزه‌های خروج نخبگان از کشور و شناسایی عوامل موثر بر خروج نخبگان از کشور و بررسی راهکارهای اجرایی و عملی و کنترل خروج نخبگان از کشور بیش از پیش ضروری است.
هدف این مقاله، تحلیل انواع سناریوهای مطرح و تاثیر آنها بر میزان مهاجرت است.
به‌علت پیچیدگی‌های این مساله و روابط علی معلولی، بازخوردها و حلقه‌های علی از رویکرد پویایی‌های سیستم در این تحقیق استفاده شده است.
نتایج نشان داد: با اعمال سیاست کاهش تنش در روابط خارجی نمی‌توان بر نرخ خروج نخبگان تاثیر چندانی گذاشت و تعداد آنها را کاهش داد.
به مسیولین بلندپایه دولتی پیشنهاد می‌شود، ضمن رعایت شایسته‌سالاری در انتصاب افراد در مشاغل علمی، مدیریتی و حاکمیت، نسبت به بهبود امنیت شغلی و وضعیت اشتغال نخبگان اقدام نمایند.

منبع : مهاجرت نخبگان در ایران